In het boek ‘Zo werkt de Formule 1’ legt Olav Mol het een en ander uit over de uitrusting van een coureur.
Waar Sven Kramer niet aan de start kan verschijnen zonder zijn klapschaatsen, hebben ook Formule 1-coureurs hun eigen onontbeerlijke uitrusting. De uitrusting bestaat uit brandwerende kleding, schoenen, een helm en het HANS-systeem.
Kleding
Een Formule 1-coureur rijdt in een auto met vlak onder en achter zich een reservoir met daarin ruim 100 liter benzine die bij een ongeluk kan ontbranden. Brandwerende kleding is dus van levensbelang. Die kleding bestaat uit twee lagen: een onderlaag van een T-shirt, lange onderboek, balaclava (muts) en sokken, en een bovenlaag van een overall uit één stuk met elastieken manchetten voor de polsen en enkels. Al deze kledingstukken zijn gemaakt van het synthetische materiaal Nomex. Dit materiaal moet gedurende 11 seconden een temperatuur van 840° Celsius kunnen weerstaan. Ter vergelijking: bij een brand in een woning loopt de temperatuur op tot ongeveer 800° Celsius. De onderkleding bestaat uit één laag van dit materiaal, terwijl de overall die het eerst met een brand in contact komt, uit twee tot vier lagen bestaat. De overall is uitgerust met twee schouderbanden, waarmee in een noodgeval de rijder uit een auto getrokken kan worden. Ook de rits en zelfs het stiksel van de overall moeten tegen vuur bestand zijn. Om ook de handen en voeten te beschermen draagt een coureur lange handschoenen, gemaakt van twee lagen Nomex, met in de handpalmen stukken suède voor extra grip. Ook de enkelhoge raceschoenen zijn gemaakt van suède en Nomex, waarbij zelfs de veters bestand moeten zijn tegen brand. De zolen zijn erg dun en bestaan uit een dunne laag rubber.
Helm
Sinds 1953 zijn Formule 1-coureurs verplicht een helm te dragen. In de loop der jaren zijn deze helmen een stuk lichter, maar ook veiliger geworden. Een hedendaagse helm weegt rond de 1,25 kg. Dit is niet alleen comfortabel, maar zorgt er ook voor dat de coureur niet nog meer G-krachten te verwerken krijgt en ook een kleinere kans heeft op een whiplash. De buitenste ‘schaal’ van een helm bestaat uit twee lagen hars en carbon. Daaronder zit een laag Kevlar®, hetzelfde materiaal waarvan kogelvrije vesten zijn gemaakt, met daaronder een zachtere en vervormbare laag polyethyleen die bedekt is met brandwerend Nomex.
In het mondstuk van de helm zit een microfoontje waarmee met het team gepraat kan worden. Ook is er in de helm ruimte voor een flexibel rietje dat is aangesloten op een vloeistofzak in de auto en waardoor de rijder tijdens een race kan drinken.
Het vizier van de helm is gemaakt van speciaal gehard polycarbonaat, dat beschermt tegen de impact van rondvliegende voorwerpen, brandwerend is en uitstekend zicht biedt. Het vizier is over het algemeen doorzichtig en voorzien van een speciale coating tegen het beslaan, maar sommige coureurs gebruiken getinte vizieren tegen extreem zonlicht of om meer diepte te zien. In het geval dat een vizier vies wordt door bijvoorbeeld olie van een voorganger zitten er op het vizier tear-offs, speciale doorzichtige strips die op het vizier zijn geplakt en losgetrokken kunnen worden als er vuil op komt. Omdat een rijder onder alle omstandigheden zijn hoofd koel moet houden, zijn er in de helm speciale luchtgaten gemaakt. Deze zijn voorzien van filters om te voorkomen dat stof- en rubberdeeltjes ingeademd worden. Sinds 2011 zijn de vizieren aan de bovenkant voorzien van een extra harde Zylon-strip. Deze strip is 5 millimeter breed, loopt horizontaal over de hele bovenkant van het vizier en moet extra bescherming bieden tegen rondvliegend materiaal.
Alle helmen worden voor gebruik uitgebreid op veiligheid getest door de FIA, maar ook de teams en helmproducenten zelf testen alle helmen in windtunnels. Dit om er zeker van te zijn dat ze ook aerodynamisch goed werken.
HANS-systeem
Het Head And Neck Support of HANS-systeem maakt de uitrusting van een Formule 1-coureur compleet. Dit veiligheidssysteem bestaat uit een beugel van carbon die op de schouders wordt gedragen en vastzit aan de helm. Door deze constructie kan het hoofd maar beperkt naar voren en naar achteren bewegen en het voorkomt daarmee dat een coureur ernstig nekletsel kan oplopen. Het systeem is sinds 2003 verplicht.
Wil je meer weten over de achtergronden van de Formule 1? Lees dan ‘Zo werkt de Formule 1’.
